ÇOCUĞUM BİR SİBER ZORBA OLABİLİR Mİ?

Siber zorbalık; birini bilinçli ya da bilinçsiz olarak cep telefonu, bilgisayar ya da tablet gibi elektronik iletişim araçlarını kullanarak tehdit etme, korkutma, kızdırma ya da utandırmaya yönelik ısrarlı ve tekrarlı davranışladır. Peki, hangi davranışlar siber zorbalık kapsamına girer? Gelin bu kavrama biraz daha yakından bakalım;

Sosyal medyada başkası hakkında yalan bilgiler yaymak

Başkasının bilgilerini rızası dışında kullanmak

Mesajlaşma platformlarından incitici ve tehdit edici mesajlar göndermek

Başka birinin kimliğine bürünmek

Cinsel içerikli mesajlar ve fotoğraflar göndermek siber zorbalık davranışlarıdır.

Siber zorbalık, özellikle ergen olarak isimlendirebileceğimiz 10-18 yaş grubu arasında oldukça yaygındır. Araştırmalar; her 4 çocuktan 1’inin siber zorbalığa maruz kaldığını, her 6 çocuktan 1’inin de “bilerek veya bilmeyerek” siber zorbalık eyleminde bulunduğunu söylüyor. Buna rağmen hala birçok aile siber zorbalık kavramını bilmiyor. Bu konuda farkındalığı olan ailelerse daha çok çocuklarını siber zorbalıktan korumaya yönelik adımlar atıyor. Kimse kendi çocuğunun da siber zorbalık yapabileceği ihtimalini göz önünde bulundurmuyor. Halbuki çocuğumuzun kötü bir niyet taşımadan yaptığı herhangi bir davranış da siber zorbalığa dönüşebilir. Bu nedenle ebeveynlerin siber zorbalığın kapsamını bilmesi ve çocuğuna bu konuda rehberlik yapması oldukça önemli.

Çocukların internet ortamında zorbalık yapmalarının ne gibi nedenleri olabilir?

Siber zorbalık eyleminde bulunan çocuklar, daha çok kendi varlıklarını diğerlerine gösterme ve üstünlük kurma ihtiyacı nedeniyle böyle bir davranışa yönelebilirler. Bu ihtiyaçlar özellikle ergen yaş grubunda ön plana çıkar. Bu dönemde çocuklar arkadaş çevrelerini genişletmek, popüler olmak ve arkadaşları tarafından yüceltilmek isterler. Bunun için de bazen başkalarına zarar vereceğini ön göremedikleri davranışlarda bulunabilirler. Bir arkadaşının komik bir fotoğrafını, videosunu ya da birisi hakkında gerçek olmayan bilgileri paylaşmak, yorumlar aracılığıyla birini yermek ya da küçük düşürmek gibi davranışlar bunlardan bazılarıdır. Bazen de bu tür durumlara maruz kalmış zorbalık mağduru çocuklar, kendilerine yapılanın intikamını almak için zorbalık girişiminde bulunabilirler. Böylece gücün kendilerinde olduğunu göstermek isterler. Çocuklar bazen de hayranlık duyduğu kişi veya kişilerin davranışlarını taklit ederek de zorbalık yapabilirler. Özellikle bu kişiler kendi yaş grubuna yakın, havalı ve popüler kişilerse onların izinden giderek aynı etkiyi yaratmak isteyebilirler. 

Kendi çocuğumuzun siber zorbalık eyleminde bulunduğunu nasıl fark edeceğiz?

İnternet ortamında en çok hangi platformlarda vakit geçirdiğini araştırın.

Sosyal medyada paylaştığı içerikleri takip edin.

İnternette birlikte vakit geçirin.

Siber zorbalık hakkındaki görüşlerini sorun.

Ev ve sosyal ortamlardaki davranışlarını gözlemleyin.

Çocuğumuzun siber zorbalık girişiminde bulunduğunu fark edersek ne yapmalıyız?

Samimi bir konuşma yapın 

Davranışının sonunda arkadaşının ne hissetmiş olabileceğini sorun. Zararsız gibi görünen davranışların ya da şakaların başkalarını nasıl etkileyebileceğini açıklayın.

Davranışlarının kaynağını araştırın

Öğretmenleri ve arkadaşları ile iletişime geçin. Okul ve arkadaş ortamındaki davranışları hakkında bilgi edinin ve siber zorbalık eyleminin altında yatan ihtiyacı tespit etmeye çalışın.

Empati Kurun

İçinde bulunduğu yaş döneminin bir getirisi olan duygusal çalkantıları ve zorlanmaları anlamaya çalışın. Teknoloji ve internetin gençler üzerindeki etkilerini daha yakından takip edin. Eleştirmeden dinleyin ve ona destek olun. 

Teknoloji ve internet kullanımını takip edin 

Sosyal medyada takipleşin ve internet ortamında nasıl bir kimlik oluşturduğuna dikkat edin. İnternet ortamındaki davranışlarını ve paylaşımlarını gözlemleyerek, çevrimiçi ve gerçek dünya davranışları arasındaki tutarlılığı kontrol edin. Uygunsuz bulduğunuz paylaşımlara ve yorumlara müdahale edin.

Rol model olun

Sağlıklı bir ilişkinin nasıl kurulacağını, kızdığında ya da üzüldüğünde kendini nasıl ifade edebileceğini küçük yaşlardan itibaren öğretin.

İletişiminizi güçlendirin

Dijital dünyayı güncel olarak takip edin, çocuğunuzun içinde bulunduğu dünyaya uzak kalmayın. Sosyal medyadaki trendleri ve eğilimleri öğrenmek için iletişim kurun. Birlikte spor yapın, doğada vakit geçirin, oyun oynayın. Kısaca çocuğunuzla ortak bir noktada buluşun ve beraber keyifli vakit geçirin.

KAYNAKÇA:

Altundağ, Y. (2016). Lise öğrencilerinde sanal zorbalık ve problemli internet kullanımı ilişkisi. Online Journal Of Technology Addiction & Cyberbullying, 3(1), 27-43

Cinar, G. , Beyazit, U. , Yurdakul, Y. & Butun Ayhan, A. (2017). Investigation of the relationship between cyberbullying behaviours and internet addiction in adolescents. PressAcademia Procedia , 4 (1) , 123-128.

https://kidshealth.org/en/parents/cyberbullying.html