ÇOCUĞUMUZ KAYBETME DUYGUSUYLA BAŞ ETMEYİ NASIL BAŞARABİLİR?

Gelişim aşamasındaki her basamak, çocukların pek çok alanda kendilerini geliştirmeleri demektir. Her adımda bir beceri diğerinin üzerine eklenir ve bunun doğal sonucu olarak çocuk, ‘bir şeyler’ başardığı hissini daha yoğun yaşar. Ebeveyn açısından bu gelişmeler zaman zaman mutluluk, zaman zaman da gurur verici olarak karşılanır. Bu durum, çocukların başarılarına tutunmalarına, başarmak için çabalamalarına, sebat etmelerine ve özgüven geliştirmelerine destek olur. 

Ebeveynin çocuğunun başarılı olmasını istemesi, çocuğun da ebeveyninden bu başarılarının görülmesini beklemesi son derece normaldir. Ancak bu süreç, çocuğun ve ebeveynin başarısızlık karşısındaki tavırları dengeli olduğu sürece sağlıklıdır. Başarısızlık da, çocuğun gelişim basamaklarında kazanması gereken sağlıklı büyüme adımlarından biridir. Başarısızlık karşısında kaygıya kapılmamak, bunu bir utanç kaynağı olarak görmemek, bir şeyleri denemekten vazgeçmemek ve özgüvenini yitirmemek gelişim adına değerlidir.

Çocuğun hayatının bir noktasında, ister anaokulunda bir yapboz parçasını yerleştirememek ister ilkokulda bir takıma girememek ya da üniversitede bir sınavdan düşük not almak olsun, başarısızlıkla karşılaşması ve karşılaştığında durumla baş etmeyi öğrenmesi gerekir. Bu durum onun ilk başarıda kendisine abartılı bir güven duymasını ya da ilk başarısızlıkta derin bir utanç ve suçluluk hissi içinde kaybolmasını engelleyerek, sağlıklı bir yetişkin olması için fayda sağlayacaktır. 

Ebeveynin çocuğunu her durumda ve koşulda desteklemesi çok önemlidir. Çocuğun kazanma, başarma karşısındaki tutumunu onaylamak kadar kaybetme ve başaramama karşısındaki hislerini de desteklemek ebeveynlerin sorumluluğundadır. Buradaki temel nokta, sürekli kazanma isteği ile kaybetmekle baş edememe arasındaki dengeyi sağlamaktır. Bu konuda ebeveynlere önerilerimiz;

Oyunla kazanma ve kaybetme duygusunu yaşama fırsatı oluşturun

Oyun, her daim çocuğun öğrenmesini, kendini ifade edebilmesini ve duygularıyla baş edebilmesini sağlar. Ebeveyn ile oynanan oyunlar ise ebeveyne, çocuklarının kazanmayı ve kaybetmeyi kabullenmelerine yardımcı olabilme fırsatı verir. 

Dengeyi koruyun 

Birlikte oyun oynarken çocuğun mutlu olması için her defasında oyunu kazanmasını sağlamak, onun başarısızlık hissini yaşamasını ve başarısızlık ile sağlıklı baş etmeyi öğrenmesini engelleyecektir. Öte yandan baş edebilmeyi öğrensin diye her defasında ebeveynin kazanması da özgüvenini zedeleyecektir. Ebeveynlerin kazanma ve kaybetme arasındaki dengeyi korumaları önemlidir. 

Model olun

Ebeveynler, kazanan ve kaybeden taraftaki kişiler olarak çocuklarına model olabilirler. Yenen ve yenilen birinin nasıl hissedeceğini ve davranacağını çocuklarına gözlemleyebilecekleri bir şekilde göstererek onlara rehber olabilirler. Kazanan birinin mutlu olabileceği gibi kaybeden birinin de pes etmeden azimle devam edebileceğini gösterebilir, hatta dile getirebilirler. 

Azmin, denemenin ve eğlenmenin ön planda olduğu bir ortam oluşturun

Ebeveynin oyun oynarken çocuğun yaşına ve gelişimine uygun basamaklardan başlaması, seviyeyi çok aşağı ya da çok yukarı çekmemeye dikkat etmesi önemlidir. Rekabetçi bir ortamdan ziyade katılımın, azmin, denemenin, eğlenmenin ön planda olduğu bir ortam yaratılmalıdır. 

Duygularını ifade edebilmesi için cesaretlendirin ve destek olun

Diğer bir önemli nokta ise çocuğa kaybettiğinde, başaramadığında karşılaştığı hayal kırıklığı, mutsuzluk, üzüntü, umutsuzluk, karamsarlık gibi duyguları karşısında destek olabilmektir. Kaybettiğinde kendi duygularını ifade edebilmeleri için onları cesaretlendirmek ve sakince dinlemek önemlidir. Bu basamak çocukların sosyal duygusal gelişimlerinin bir parçasıdır.